موتور دمپر به قسمتی از سیستم دمپر گفته می شود که راه ورود و خروج هوا را باز و بسته کرده و جریان هوا را تنظیم می کند. موتور دمپر شبیه یک شیر آب عمل میکند و به جای آب، هوا را کنترل می کند. دمپرهایی که از موتور استفاده نمی کنند باید به صورت دستی و با استفاده از یک اهرم خارجی باز و بسته شوند اما، دمپرهایی که دارای موتور هستند به صورت اتوماتیک و در مواقع مورد نیاز باز و بسته می شوند.
محل قرارگیری موتور دمپر
دمپرها دارای یک دهانه ورودی و یک دهانه خروجی هستند و درون آن ها سیستم موتوری دمپر وجود دارد و در کنار آن یک درب کار گذاشته شده است که میتوان با استفاده از آن درب، جریان هوا را کنترل کرد. در ساختمان دمپر برای تنظیم جریان هوا از لوورها یا تیغه های متقاطع استفاده می شود که با باز و بسته شدن این تیغه ها، می توان از ورود و خروج گرما به یک محیط محافظت کرد. موتوری که در دمپر وجود دارد وظیفه کنترل جریان هوا و تنظیم دما را برعهده می گیرد.
تاثیر خراب بودن موتور دمپر
اگر موتور دمپری به درستی کار نکند، کیفیت هوای درون یک فضای بسته می تواند تنزل پیدا کند و افرادی که در آنجا مشغول به کار هستند و یا ساکن می باشند ممکن است دچار خستگی، سرگیجه و یا سردرد شوند و در تنفس هوای سالم مشکل پیدا کنند؛ در نتیجه خرید یک دمپر موتوری که دارای کیفیت بالایی باشد مانند یک سرمایهگذاری ارزشمند برای افراد خواهد بود.
انواع موتور دمپر
موتورهای دمپر انواع مختلفی دارند که بر اساس معیارهای زیر می توان آن ها را دسته بندی کرد:
- اندازه موتور
- ولتاژ موتور
- وات موتور
- روش برگشت: روش برگشت در موتورهای دمپری معمولا می تواند به دو دسته زیر تقسیم شود:
- بدون فنر برگشت
- با فنر برگشت
- موتورهای دمپری در انواع تک پره و چند پره نیز وجود دارند.
همچنین موتورهای دمپری را می توان در انواع زیر نیز تقسیم بندی کرد:
- دو وضعیتی
- فنر برگشت دار
- موتور های دمپر سه وضعیتی
- موتورهای دمپر دریجی
۱. موتور دمپر دو وضعیتی فنر برگشت دار
داخل موتور های دمپر فنری وجود دارد که با رخداد شرایط اضطراری باعث بسته شدن دمپر می شود. یکی از انواع شرایط اضطراری می تواند قطع برق باشد که در این صورت با بسته شدن دمپر از آن محافظت می شود. در نتیجه این فنر علاوه بر اینکه به باز و بسته کردن دمپر کمک می کند در مواقع ضروری نیز از آن محافظت می نماید.
۲. موتور دمپر تدریجی
از این موتور های دمپر در سیستم های کنترل هوشمند استفاده می شود؛ موتور های دمپر تدریجی با استفاده از فرمان های الکتریکی مختلفی برنامهریزی شده اند که در بازه زمانی مشخصی دریچه دمپر را به مرور و به صورت تدریجی باز و بسته می کنند و جریان هوا را کنترل می نمایند.
۳. موتور دمپر سه وضعیتی
موتورهای سه وضعیتی نیز وظیفه حفاظت از موتور را علاوه بر باز و بسته کردن دریچه بر عهده می گیرند. موتورهای دمپر سه وضعیتی دارای وضعیت های زیر می باشند:
- وضعیت چپ گرد
- وضعیت راست درد
- فاز
- نول
محل نصب موتور دمپر
عملیات نصب موتور دمپر و یا تعویض آن در صورت آسیب دیدگی موتور کار پیچیده ای نیست و تنها با باز و بسته کردن چند عدد پیچ کوچک می توان موتور دمپر را باز و بسته کرد و دوباره آن را نصب نمود.
جنس و روش کنترل موتور دمپر
برای کنترل موتورهای دمپر باید از سیستم های کنترل هوشمند، سنسورها و ترموستات ها استفاده کرد. جنس موتورها نیز می تواند از ورق گالوانیزه، آهن سیاه و یا استیل باشد و آن ها میتواند در ضخامت های مختلفی تولید شوند.
کاربرد موتور دمپر
در هر فضای بسته ای که بخواهید جریان هوا را کنترل کنید، موتور های دمپر را می توانید مورد استفاده قرار دهید؛ از جمله مواردی که از موتور دمپر استفاده میکنند عبارت هستند از:
- بیمارستان
- هتل ها
- ساختمان های مسکونی
- صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
- اتاق هایی که دارای هواساز هستند
همچنین از موتورهای دمپر در یخچال ها نیز استفاده می شود. در صورتی که دمای درون یخچال بیش از اندازه بالا برود، موتور دمپر دستور باز شدن دریچه های یخچال را صادر می کند و به این وسیله هوای سرد به درون یخچال منتقل می شود.