از تجهیزات بسیار مفید و کاربردی که در دودکش‌ها و کانال‌هخای مختلف و هواساز کاربرد دارد دمپر است که به دلیل کاربرهای گسترده با تنوع بالایی نیز طراحی و ساخته شده است. دمپر دستی یکی از انواع مختلف این تجهیز کنترل کننده هوای کانال‌ها می‌باشد. برای آشنایی با این تجهیز و تاثیری که در ساختمان دارد در تهویه سازه شار همراه ما باشید.
منظور از دمپر دستی چیست؟
شناخت ماهیت دمپرهای دستی در شناسایی اثر آن‌ها در ساختمان موثر و مفید می‌باشد. بنابراین در ابتدا باید با کلیت این نوع دمپر آشنا شده و از ابعاد مختلفی آن را بررسی کنیم. از این نوع دمپر برای کنترل کردن میزان جریان هوا در کانال‌ها و نیز دریچه‌های مختلف استفاده می‌گردد. این وظیفه نیز به وسیله‌ی پره‌های دیسکی در دمپرهای دستی انجام می‌گیرد. این تجهیز روی خط اصلی یا فرعی کانال هوا در هر اتاق نصب و راه‌اندازی می‌گردد. در نتیجه امکان کنترل نمودن جریان ورودی به هر اتاق به طور مجزا وجود دارد. اغلب این دمپرها از جنس آلومینیوم و ورقه‌های گالوانیز و یا استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند.
این متریال در مقاومت و استحکام بالای دمپر دستی نقش به سزایی دارد. از آن جایی که نوع دستی از دمپرها طول عمر بالای دارند در بسیاری از صنایع کاربرد دارند. از ویژگی‌های دیگر این نوع دمپر امکان استفاده به صورت مجزا برای هر اتاق و فضا می‌باشد. در ساخت این تجهیزات از پره‌های تکی و اهرم‌های آهنی کمک گرفته شده است. البته گاهی نیز این نوع از دمپرها را از جنس pvc می‌سازند. اهرم به کار رفته در این دمپر باعث باز و بسته شدن پره‌ها تا اختلاف فازی ۹۰ درجه می‌گردد. علاوه بر آن تغییر زاویه و کنترل جریان هوا هم به کمک این مدل از دمپرها انجام می‌گیرد.
دمپر دستی و اتوماتیک چه تفاوت‌هایی دارند؟
تجهیزی که در مقابل نوع دستی از دمپر قرار می‌گیرد دمپر اتوماتیک است. از عمده تفاوت‌های نوع اتوماتیک کمک گرفتن از موتور الکترونیکی در انجام وظایف تجهیز است. در واقع در نوع اتوماتیک از دمپر موتور جریان هوا را بدون وقفه تنظیم می‌کند. باز و بسته شدن فن در نوع اتوماتیک از دمپرها توسط موتور الکتریکی انجام می‌گیرد. این در حالی است که در نوع دستی این عمل به صورت دستی و توسط حرکت دادن پره‌ها انجام می‌شود.
انواع مختلف دمپرهای دستی:
دمپرهای دستی به دو گروه کانالی و بین کانالی تقسیم می‌شود و هر یک نیز قابلیت‌های ویژه‌ای دارد. در ادامه این بخش هر یک از این دو مدل از نوع دستی دمپر را معرفی می‌کنیم.
۱- دمپر دستی کانالی:
از این مدل برای تنظیم و کنترل جریان هوا در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی استفاده می‌کنند. تقسیم محیط به چند بخش مختلف به افزایش کارایی در این دمپرها کمک زیادی می‌کند. پایین بودن هزینه و مصرف انرژی را می‌توان از مزایای این گروه از دمپرها برشمرد. اما ایراد مدل کانالی اتوماتیک بودن موتور آن می‌باشد که در هر صورت به کار خود ادامه خواهد داد. در صورتی که در استانداردهای ایمنی باید بعد از برزو مشکل از کار متوقف شده و به حالت ایمن برود.
۲- دمپر دستی بین کانالی:
در ساخت این نوع دمپر از یک یا چند پره مختلف استفاده می‌شود. این پره‌های تجهیز به یکدیگر متصل بوده و به شکل دستی یا الکترونیکی فعالیت می‌کنند. به همین دلیل برای کنترل میزان عبور هوا از دریچه یا کانال هوا نوع بین کانالی از دمپر کاربرد دارد. دمپرهای کانالی خود دارای زیر شاخه‌های مختلفی هستند اعم از:
- دمپر بین کانالی دستی: باز و بسته شدن تهویه هوا و تنظیم نمودن جریان هوای محیط به صورت دستی صورت می‌گیرد.
- دمپر بین کانالی ضد حریق: این دمپر که فایر دمپر یا دمپر آتش نیز مشهور است در زمان حریق به کار می‌رود.
- دمپر بین کانالی موازی: از این مدل دمپر دستی تنها برای باز و بسته کردن دستی یا برقی مسیر هوای کانال استفاده می‌کنند.
- دمپر بین کانالی ۷ و ۸: دمپر ۷ و ۸ به پره‌ی تک جداره یا دو جداره طراحی و ساخته می‌شود. در منازل و ساختمان‌های اداری و تجاری از این مدل دمپر بیشتر استفاده می‌شود.
می‌باشد.
تاثیر دمپرهای دستی روی ساختمان چیست؟
اشاره شد که از این تجهیزات برای متوقف یا تنظیم جریان هوا در کانال‌های تهویه مطبوع استفاده می‌کنند. در نتیجه هم بر روی خط اصلی کانال و هم در خطوط فرعی نصب می‌شود. دمپرهایی که بر روی خط اصلی کانال نصب شوند جریان کل ساختمان را کنترل و تنظیم می‌کنند. این در حالی است که نصب دمپر دستی روی خطوط فرعی باعث تنظیم هوای هر اتاق خواهد شد. برای بالا بردن کارایی نوع دستی دمپر بر روی ساختمان بهتر است بر روی خطوط فرعی کانال هوا نصب شوند. به این ترتیب هوای هر اتاق به صورت مجزا و دقیق‌تری تنظیم خواهد شد. پس می‌توان نتیجه گرفت که این مدل دمپر باعث بهبود سیستم تهویه مطبوع در ساختمان‌ها می‌شود.
محل مناسب برای نصب دمپر دستی:
در بسیاری از اماکن و ساختمان‌ها از این نوع دمپرهای دستی برای بهبود وضعیت هوای در ساختمان استفاده می‌شود. اگر به جای نصب این تجهیزات دقت کنید پی می‌بریدد که اغلب در جای خاصی نصب نشده‌اند. در واقع در اغلب اوقات به دلیل نبود فضای کافی و دشواری نصب دمپر در مکانی در دسترس نصب می‌شوند. این در حالی است که بهترین موقعیت برای نصب این تجهیز ضد حریق زیرزمین و اتاق‌های زیر شیروانی است. خاموش و روشن کردن دمپرهای دستی نیز به وسیله میله یا بند کنار آن‌ها انجام می‌گیرد. نصب دمپرها از هر نوعی که باشند باید بر اساس استاندارد لازم و اصولی انجام گیرد. در غیر این صورت ممکن است نتایج نامناسبی برای سیستم تهویه مطبوع ساختمان به همراه داشته باشد. برای بهره گرفتن از افراد حرفه‌ای در این زمینه با مشاوران ما در گروه تهویه سازه شار تماس بگیرید. سال‌ها تجربه و تلاش مهندسین تهویه سازه شار تضمینی برای اجرای موفق پروژه‌های شماست.
سخن پایانی:
دمپر دستی از انواع مختلف دمپرها است که در کانال و دریچه‌های هوا استفاده می‌شود. استفاده از این تجهیز به بهبود سیستم تهویه مطبوع در ساختمان کمک خواهد کرد.
