در این مقاله قصد داریم راجع به شرایط ایمنی آسانسور در هنگام آتش سوزی، مطالبی را عنوان کنیم. به هر حال امروزه آسانسور به عنوان یکی از اجزای ضروری آپارتمان های مسکونی و حتی ساختمان های تجاری و اداری تبدیل شده است. هر چقدر که ارتفاع یک ساختمان و تعداد طبقات آن بیشتر باشد، استفاده از آسانسور در آن مکان، ضروری تر خواهد شد. از آن جایی که آتش سوزی یکی از اتفاقات محتمل در هر مکانی است، توجه به شرایط ایمنی آسانسور در هنگام آتش سوزی نیز اهمیت بسیار زیادی پیدا می کند.
وظیفه آسانسور در زمان آتش سوزی
وقتی که یک ساختمان با آتش سوزی مواجه می شود، در همه قسمت های ساختمان و یا حداقل در بعضی از قسمت های آن، مشکل تخلیه به ویژه مشکل تخلیه افراد بیمار و مسن به وجود می آید. چرا که در این ساختمان ها، در زمان بروز آتش سوزی، خود افراد حاضر در ساختمان از آسانسور برای تخلیه سریع استفاده می کنند که ممکن است در این میان، افراد با اولویت بالاتر نتوانند از این دستگاه استفاده کنند. در نتیجه جان آن افراد به خطر بیفتد.
از سوی دیگر امکان دارد که آتش و دود و گازهای سمی به درون آسانسور نفوذ کنند و جان افراد درون آن تهدید شود. حتی امکان دارد سیم های برق آسانسور هم در زمان آتش سوزی، آسیب ببینند و افراد درون آن با خطرات جدی مواجه شوند. در نتیجه در چنین مواقعی نباید کسی از آسانسور استفاده کند.
برای برطرف کردن این مشکلات، بعضی از ساختمان های جدید به یک قابلیت خاص مجهز شده اند و آن هم این است که وقتی که سیستم تشخیص آتش یا دود فعال می شود، آسانسور به صورت خودکار به طبقه هم کف می رود و دیگر به سمت طبقات دیگر حرکت نمی کند. از آن لحظه به بعد، آن آسانسور تنها به وسیله آتش نشان کنترل می شود و آن فرد می تواند از آسانسور برای تخلیه افراد با اولویت بالاتر که امکان استفاده از پله برای آن ها سخت است، بهره بگیرد.
در نتیجه می توانیم ادعا کنیم که آسانسور می تواند یک وظیفه بسیار مهم در زمان بروز آتش سوزی در ساختمان ایفا کند و آن وظیفه هم، کمک به تخلیه افراد و نجات جان آن ها است. البته آسانسور باید خیلی امن باشد تا بتواند این وظیفه مهم را انجام دهد.
ایمنی آسانسور در زمان آتش سوزی
هنگامی که آسانسور را برای یک ساختمان احداث می کنند، بایستی همه نکات ایمنی را مد نظر داشته باشند. یکی از این نکات ایمنی که اتفاقاً اهمیت بسیار زیادی هم دارد، ایمنی آسانسور در زمان بروز آتش سوزی است. یعنی اگر منشأ آتش سوزی در بیرون از آسانسور باشد، نباید خود آتش یا دود و گازهای حاصل از آن به راحتی به درون آسانسور نفوذ کند تا همه بتوانند از آسانسور برای تخلیه سریع استفاده کنند. اگر هم منشأ آتش سوزی در درون آسانسور باشد، نباید به بیرون نفوذ کند تا این که آتش نشانی برسد و آتش را خاموش کند.
بایستی مصالح مقاومی در ساخت آسانسور به کار برود تا بتوانند در برابر حرارت و آتش مقاومت کنند. در واقع مصالح استفاده شده در آسانسور باید آن قدر مقاوم باشند که اجازه نفوذ گازهای سمی و دود و حرارت را به درون کابین آسانسور و به درون چاه آسانسور ندهند. در صورتی که آسانسور این ویژگی را نداشته باشد حرارت و دود و گازهای سمی به طبقات دیگر ساختمان، منتقل می شوند و دردسرهای زیادی ایجاد می کنند.
نکات ایمنی در زمان آتش سوزی
در زمان بروز آتش سوزی در آسانسور و یا هر نوع حادثه دیگری در آن بایستی به یک سری از نکات توجه کنید که در ادامه آورده ایم:
- حفظ خونسردی اهمیت بسیار زیادی دارد. بایستی در زمان بروز حادثه، آرام باشید تا بتوانید تصمیم درست را بگیرید.
- اگر در زمان بروز حادثه آتش سوزی درون کابین آسانسور هستید باید بدانید که کابین آسانسور، امن ترین جا برای شما است و باید تا زمانی که امدادگران برسند در همان جا بمانید. البته این به شرطی است که کیفیت آسانسور استاندارد باشد وگرنه احتمال خفگی وجود دارد. چرا که در زمان بروز آتش سوزی، احتمال دارد دودها و گازهای سمی به درون آسانسور وارد شوند. بنابراین اگر از امنیت آسانسور مطمئن نیستید بایستی آن را ترک کنید.
- اگر درون کابین آسانسور تنها هستید، همان جا بمانید. چرا که اقدام برای خروج از کابین آسانسور به تنهایی کار درستی نیست.
- در صورتی که در زمان بروز آتش سوزی بیرون از آسانسور هستید، سعی کنید وارد آن نشوید و از راه های دیگر برای خروج از ساختمان استفاده کنید. مگر این که هیچ راهی وجود نداشته باشد و همه راه ها را آتش فرا گرفته باشد.
آسانسورهای ضد آتش
حتماً باید از آسانسورهای ضد آتش در آپارتمان ها و ساختمان های مختلف استفاده شود. در واقع اگر یک سری از ویژگی ها در یک آسانسور وجود داشته باشد، می توان آن را آسانسور ضد آتش نامید. این نوع آسانسورها دارای ویژگی های زیر هستند:
- اگر به علت بروز آتش سوزی، برق ساختمان اتصالی پیدا کند برق آسانسور ضد آتش نباید قطع شود. در واقع سیستم برق این نوع آسانسور بایستی به صورت پیوسته، فعال باشد.
- امکان ورود انسان ها و حیوانات از درون داکت به چاه آسانسور ضد آتش نباید وجود داشته باشد.
- در پایین ترین نقطه ممکن برای آسانسور یعنی طبقه هم کف یا پارکینگ بایستی یک داکت هوایی اختصاصی و جداگانه ای برای چاه آسانسور نصب گردد. این داکت در هنگام بروز آتش سوزی و نفوذ پیدا کردن دود به درون چاه، امکان ورود هوای تازه را فراهم می کند.
- بایستی در موتورخانه ها تجهیزات مربوط به اطفای حریق وجود داشته باشد. این تجهیزات مخصوص خاموش کردن آتش آسانسورها هستند.
- به هیچ عنوان در چاه آسانسور و یا در موتورخانه و چاله نباید وسیله و مواد خاصی گذاشته شود. حتی اگر آن مواد، قابل اشتعال هم نباشند گذاشتن آن ها در این مکان ها اشتباه است.
- اگر دیوارهای مربوط به چاه آسانسور از لحاظ مقاومت در برابر آتش، درجه بندی شده باشند، بایستی درب های لولایی نیز همان درجه ها را داشته باشند. اگر هم از درب های اتوماتیک و خودکار استفاده می کنید حداقل باید نصف آن درجه بندی را داشته باشند.
- به منظور جلوگیری از نفوذ دود و آتش به داخل چاه آسانسور بایستی درب های موجود در راهروی طبقه های مختلف ساختمان هم به درب های ضد آتش مجهز باشند.
- کانال تغذیه برق آسانسور ضد آتش بایستی از اجزای دیگر ساختمان مستقل باشد.
نتیجه گیری
در این مقاله، نکات مختلفی را در ارتباط با شرایط ایمنی آسانسور در هنگام آتش سوزی بیان کردیم. اولاً بایستی در زمان احداث آسانسور همه نکات ایمنی با دقت و حساسیت خاصی رعایت شوند تا در زمان بروز مشکلات مختلف از جمله در زمان بروز آتش سوزی، ساکنین و افراد حاضر در ساختمان با خطرات کم تری مواجه شوند.
از سوی دیگر بعد از نصب آسانسور و در شرایط عادی و قبل از بروز آتش سوزی هم باید یک سری از نکات توسط ساکنین و یا افراد حاضر در ساختمان رعایت گردند. مثلاً قرار دادن مواد قابل اشتعال در چاه آسانسور در هیچ شرایطی عاقلانه نیست. در وهله سوم نیز در زمان بروز آتش سوزی بایستی یک سری از نکات توسط افراد عادی و آتش نشان ها مورد توجه قرار گیرد تا مشکل پیش آمده با کم ترین عوارض جانی و مالی به پایان برسد.
