یکی از پدیده‌های جذابی که در معماری و طراحی دکوراسیون داخلی مدرن استفاده می‌شود آتریوم‌ها هستند و تخلیه دود آتریوم ها یکی از موارد چالش‌برانگیز برای مهار آتش است. آتریوم فضای باز و بزرگی است که بعد از ورودی اصلی تعبیه می‌شود. این فضاها که در میان ساختمان هستند دارای پنجره‌های بزرگ یا سقف شیشه‌ای هستند.
یکی از نکات مهم و چالش‌برانگیز درباره این قسمت از بنا توجه به طراحی سیستم های تخلیه دود Atriums برای کنترل دود و ممانعت از سرایت آتش به طبقات بالاتر است. چند روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها وجود دارد که تخلیه دود با کمک تجمع دود و تخلیه دود با روش مکانیکی دو نمونه از این موارد هستند.
آتریوم چیست؟
باید آتریوم‌ها را نسل جدید پاسیوهای قدیمی به‌حساب آورد که هم‌زمان با فراهم‌سازی فضایی باز شبیه حیاط یک فضای خصوصی‌تر نیز ارائه می‌دهند. این ساختارهای جذاب فضای مناسبی برای دورهمی‌های خانوادگی فراهم می‌کنند. آتریوم‌ها دارای طراحی و عملکرد منحصربه‌فردی بوده و علاوه بر استفاده از تکنولوژی در طراحی و ساخت آن‌ها، ترکیب زیبایی را نیز در پیش چشم بینندگان به نمایش می‌گذارند.
استفاده از سیستم های تخلیه دود Atriums یکی از موارد مهمی است که باید در طراحی این عناصر موردتوجه قرار گیرد. در فضاهای بزرگ و از جمله آتریوم کنترل آتش‌سوزی و همچنین روش مناسب برای تخلیه دود آتریوم ها اهمیت زیادی دارد. هدف از سیستم‌های تخلیه دود در آتریوم ها کنترل دود و حذف آن است. به دلیل اینکه احتمال انتقال دود بین طبقات مختلف وجود دارد و از طریق سیستم تخلیه دود آتریوم می‌توان مانع ایجاد خطر برای طبقات دیگر شد.
اهمیت تخلیه دود آتریوم ها
برخلاف باور عموم در هنگام بروز آتش‌سوزی، شعله‌های آتش و سوختگی حاصل از آن‌ها بزرگ‌ترین خطر برای جان انسان نیست؛ بلکه دود، گازهای سمی تولیدشده و خفگی تهدیدی بزرگ‌تر محسوب می‌شوند. به همین دلیل در ساختمانها و ازجمله در ساختمانهای دارای آتریوم تخلیه دود اهمیت بسیار زیادی دارد. یکی از موارد مهم در کنترل آتش در ساختمان تخلیه دود آتریوم ها است و در طراحی سیستم های تخلیه دود Atriums از روش‌های متعددی استفاده می‌شود. استفاده از آتریوم در ساختمان موجب منعطف شدن پلان ساختمان شده و نفوذپذیری بصری آن را نیز افزایش می‌دهد.
بااین‌وجود توجه به تدابیر مهم برای به‌کارگیری روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها بسیار مهم است. به دلیل مواردی مانند تراکم جمعیتی، راه داشتن طبقات به یکدیگر و کارکرد پیچیده آتریوم‌ها توجه به کنترل آتش و تخلیه دود آتریوم ها اهمیت زیادی دارد.
به دلیل آنکه در زمان آتش‌سوزی و پخش دود، ستون دود به بالا و پایین حرکت کرده و با هوای سالم ترکیب می‌شود؛ درنتیجه دمای هوا افزایش می‌یابد. علاوه بر این‌ها، پخش دود در اطراف سقف‌ها و طبقات مختلف ساختمان موجب می‌شود تا لایه‌های زیادی از دود تشکیل شده و کم‌کم به توده‌ای غیرقابل‌مهار تبدیل می‌شود. به همین دلیل طراحی تدابیری برای تخلیه دود آتریوم ها اهمیت زیادی دارد.
سیستم های تخلیه دود آتریوم ها
به‌طورکلی آتریوم‌ها در ساختمان‌هایی با دوطبقه و بیشتر تعبیه می‌شوند و این طبقات از طریق فضای میانی به یکدیگر راه دارند. آتریوم‌ها در ساختمانهای اداری و تجاری کاربرد داشته و همچنین در ساخت‌وساز مدرن نیز مورد استقبال قرار گرفته‌اند. باید در طراحی هر ساختمان تمام احتمالات در نظر گرفته شود و یکی از این موارد مربوط به آتش‌سوزی و مهار آتش است.
تخلیه دود آتریوم ها به دلیل حفظ ایمنی و سلامت افراد ساکن در طبقات مختلف اهمیت زیادی دارد به همین دلیل می‌توان دو نوع سیستم های تخلیه دود Atriums را معرفی کرد که عبارت‌اند از:
۱. تخلیه دود آتریوم با روش طبیعی
تخلیه دود آتریوم ها به روش طبیعی شامل دو روش پایا و ناپایا است که در روش ناپایا بازشوها به صورتی طراحی می‌شوند که اندازه خروج و دبی تخلیه هوا سرعت تجمع لایه و دود را کاهش می‌دهد. به همین دلیل افراد حاضر در ساختمان زمان بیشتری را برای خروج از ساختمان دارند.
در این سیستم که تقریباً یک روش مناسب برای تخلیه دود آتریوم‌ها است دود در اثر فشار ناشی از اختلاف دمای بین فضای داخلی و فضای خارجی آتریوم تخلیه می‌شود. در این روش باد و فشار ناشی از آن فرایند تخلیه دود را تسریع می‌کنند و دود از طریق بازشوهایی که در سقف کار گذاشته شده‌اند از ساختمان خارج می‌شود.
در سیستم تخلیه دود Atriums به روش طبیعی با آژیر خطر سامانه اعلام حریق بازشوها فوراً باز می‌شوند. در چنین سیستمی عوامل مهمی تأثیر دارند که شامل قدرت باد، تعداد و وضعیت بازشوها، جهت باد، سرعت وزش باد و لایه‌های دود هستند. باتوجه‌به اینکه باد و شرایط جوی تأثیر زیادی بر تخلیه دود آتریوم ها و میزان بازدهی روش طبیعی دارد مهندسان و طراحان تلاش می‌کنند تا از روش‌های دیگری به‌عنوان روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها استفاده کنند.
۲. تخلیه دود آتریم با روش مکانیکی
یکی دیگر از سیستم های تخلیه دود Atriums روش مکانیکی است که طرف‌داران زیادی دارد. برای تخلیه دود آتریوم ها به روش مکانیکی فن‌های تهویه هوا در بخش فوقانی آتریوم کار گذاشته می‌شود. از این روش در دو حالت استفاده می‌شود که عبارت‌اند از:
- عدم امکان استفاده از سیستم طبیعی به دلیل محدودیت‌های فضا
- زمان‌بر بودن تخلیه جمعیت داخل ساختمان در مقایسه با زمان ساخت ارتفاع استاندارد لایه دود در هنگام تجمع
برای طراحی سیستم تهویه مکانیکی باید میزان دودی که فن‌ها می‌توانند از فضا خارج کنند را محاسبه کرده و همچنین تعداد فن‌های مورد نیاز نیز بادقت لحاظ شوند. برای اینکه این روش بتواند روش مناسب برای تخلیه دود آتریوم ها باشد باید هنگام اجرای تیرها تدابیر لازم را بکار گرفته و بومی‌سازی کرد.
به دلیل آنکه در زمان نصب سیستم های تخلیه دود Atriums و نصب پروانه‌های فن‌ها این سیستم‌ها توسط سنسورها و حسگرها فعال می‌شوند. درنتیجه شرایط محیطی و هوای گرم در نزدیکی سنسورها موجب می‌شود تا آن‌ها نتوانند در تشخیص دود عملکرد فوری داشته باشند. به همین دلیل بومی‌سازی و اجرای تدابیر لازم برای تخلیه دود آتریوم ها در روش مکانیکی ضروری است.
روش مکانیکی هم یک روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها است که مانند روش طبیعی دو شکل پایا و ناپایا دارد. تفاوت روش پایا و ناپایا این است که در روش ناپایا دبی هوای خروجی از آتریوم از روش پایا کمتر است. به همین دلیل آتش‌نشانان فرصت بیشتری خواهند داشت تا افراد داخل ساختمان را تخلیه کرده و شرایط مناسب را فراهم سازند.
۳. تخلیه دود آتریوم ها به روش تجمع دود
یکی دیگر از سیستم های تخلیه دود Atriums روش تجمع دود است. در این روش تخلیه دود آتریوم‌ها دود به‌صورت لایه‌لایه زیر سقف آتریوم جمع شده و به‌آهستگی به‌طرف پایین حرکت کرده تا از قسمت خروجی ساختمان خارج شود. البته این روش به‌عنوان روش مناسب برای تخلیه دود آتریوم ها به‌ندرت موردتوجه طراحان و مهندسان قرار می‌گیرد. مهندسان با استفاده از این روش زمان لازم را برای تخلیه آتریوم محاسبه می‌کنند.
روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها
انواع سیستم های تخلیه دود در Atriums معرفی و بررسی شدند. شاید تصور شود که تهویه طبیعی روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها است؛ ولی انتخاب بهترین سیستم به عوامل مختلفی بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال اگر فضای آتریوم در معرض فضای بیرونی قرار گیرد فضای آتریوم با رطوبت و دمای بیرون سطح تماس بیشتری داشته و درنتیجه خطر افزایش رسانایی گرما و هوا بیشتر می‌شود. درنهایت اینکه عملیات کنترل و مهار آتش دشوار خواهد شد.
ساختار سیستم های تخلیه دود Atrium
آتریوم‌ها ازنظر معماری پیچیدگی‌های زیادی دارند و باید در طراحی سیستم تخلیه دود آتریوم نیز تمام جوانب ارزیابی شود. روش مکانیکی از روش‌های پرکاربرد برای تخلیه دود آتریوم ها است؛ زیرا با استفاده از این سیستم دمای گاز مشتعل به میزان زیادی کاسته شده و سرعت گرد‌آمدن لایه‌های دود کاهش می‌یابد. البته ذکر این نکته ضروری است که در زمان بروز آتش و برای کنترل و تخلیه دود نباید تنها از روش مکانیکی برای تخلیه دود استفاده کرد.
جمع‌بندی
یکی از عناصر جالب‌توجه در ساختمان‌سازی مدرن تعبیه آتریوم است. آتریوم فضای باز در قسمت میانی ساختمان است که سقف شیشه‌ای یا پنجره‌های بزرگ داشته و ارتفاع زیادی هم دارند. بروز آتش‌سوزی در هر ساختمانی ممکن است به همین دلیل توجه به راهکارهایی برای چنین اتفاقاتی همواره ضروری است.
تخلیه دود آتریوم ها یکی از موارد مهم و چالش برانگیزی است که مهندسان و معماران نسبت به آن توجه زیادی دارند. سیستم های تخلیه دود Atriums شامل روش طبیعی، روش تجمع دود و روش مکانیکی است که دراین‌بین روش طبیعی و روش مکانیکی کاربرد دارند.
در روش مکانیکی تخلیه دود آتریوم فن‌های تهویه هوا در بخش فوقانی آتریوم کار گذاشته می‌شود. از این روش در دو حالت استفاده می‌شود که دلیل اول به دلیل محدودیت‌های فضا و دلیل دوم زمان‌بر بودن تخلیه جمعیت داخل ساختمان است. وقتی دود در آتریوم پخش می‌شود ستون دود به سمت بالا و پایین حرکت کرده و هوای پاکیزه در آن می‌پیچد؛ درنتیجه دما افزایش می‌یابد.
با پخش دود در اطراف سقف و طبقات ساختمان به‌مرور لایه‌های دود پدیدآمده که درنتیجه به یک توده بزرگ و غیرقابل‌مهار تبدیل می‌شود. به همین دلیل استفاده از روش مناسب برای تخلیه دود در آتریوم ها اهمیت زیادی دارد. گروه بازرگانی تهویه ساز شار یک شرکت تولیدی صنعتی است که تجهیزات ساختمانی با بهترین کیفیت عرضه می‌کند. استفاده از جدیدترین تکنولوژی‌ها در تولید محصولات این شرکت و کنترل مراحل تولید و عرضه موجب شده است تا شرکت ونت بتواند در این حوزه به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان موفق شناخته شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره محصولات یا خرید محصول از بخش تماس با ما اقدام کنید.
دمپر های کنترل دود کلاس ۱ و ۲
دمپرها اگر به صورت درست انتخاب نشوند، کل سیستم دود را مختل می کنند. وجود افت فشار مناسب و دقیق در هر یک از انشعابات و مقاطع ورودی و خروجی، از الزامات یک سیستم دقیق است که همگی با حفظ حداقل های سیستم دود استاندارد باید لحاظ شود.
دمپرهای کنترل دود دمای بالا
بخش های خاصی از سیستم کنترل دود وجود دارند که به طور مستقیم با دمای بالای شعله و گاز در ارتباط هستند. وجود دمپرهای خاص برای این مقاطع از الزامات سیستم مدیریت دود در ساختمانها و نیز آتریوم ها می باشد.
پرده های دود و آتش پسیو و اکتیو ۶۰ و ۹۰ دقیقه
به ویژه در ووید ها و آتریوم ها، به دلیل ارتباط هوایی گسترده طبقات مختلف، استفاده از پرده های آتش اکتیو (و گاها پسیو) بسیار معمول و بیشتر مواقع، الزامی است. انواع پرده های آتش استاندارد برای این محیط ها طراحی و ارائه می شوند.
F300 & F400 فن های استاندارد
انواع فن های استاندارد F300 و F400، مورد استفاده در تخلیه دود در آتریوم ها، برای مراکز خرید، ساختمانهای دولتی و عمومی، بیمارستانها و هر فضایی که دارای ووید و آتریوم می باشند از برند VENCO تامین می گردد.
