دمپر دود، از جمله تجهیزات فلزی است که برای کمک به عبور و مرور و جریان هوا و یا قطع جریان مورد استفاده قرار می گیرد. دمپرها در مکانی نصب می شوند که در مسیر جریان هوا قرار دارد و این وسیله دارای تیغه هایی است که می تواند به صورت دستی و یا به صورت اتوماتیک باز و بسته شود. دمپر به وسیله تیغه هایی که دارد توانایی کنترل جریان هوا را برعهده گرفته است.
دمپرها را می توان برای جلوگیری از انتشار دود، از قبل در سرتا سر سازه ها نصب کرد تا در موقع آتش سوزی مورد استفاده قرار بگیرند. پیمانکاران دمپرها را به گونه ای نصب می کنند که دود، وارد سیستم های تهویه مطبوع و یا سیستم های گرمایشی نشود. این وسیله از آسیب رسیدن به انسان در هنگام آتش سوزی جلوگیری می کند.
شکل ظاهری دمپر دود
دمپرها می توانند در دو شکل چهارگوش و یا گرد ساخته شوند و باید در شرایط عادی به گونه ای باشند که اجازه عبور و مرور هوا را بدهند و مانند یک دریچه عادی رفتار کنند، اما، وقتی که آتش سوزی رخ می دهد باید دود توسط دمپر تشخیص داده شود و جریان هوا مسدود شود.
نوع باز و بسته شدن دمپرها با یکدیگر متفاوت است؛ برخی از آن ها عملکردی شبیه دروازه دارند و برای بسته شدن به سمت پایین و یا چپ و راست حرکت می کنند. دمپرهای چرخشی نیز وجود دارند که در حین آتش سوزی به گونه ای می چرخند که مجرای عبور هوا بسته شود.
انواع دمپر دود
- دمپر اتوماتیک دود. این دمپرهای دود، دارای موتور هایی هستند که به صورت اتوماتیک در هنگام آتش سوزی جریان هوا را مسدود می کنند و اجازه نمی دهند که دود ناشی از آتش سوزی وارد سایر بخش ها شود.
- در کنار دمپرهای اتوماتیک، دمپرهای دستی نیز وجود دارند که با استفاده از یک کلید می توانند، پره ها را باز و بسته کنند.
- نوع دیگری از دمپرها تیز وجود دارند که به صورت دسته جمعی توسط یک اپراتور کنترل می شوند. یعنی اپراتور می تواند یک دکمه مرکزی را فشار دهد و تمامی دمپرها را به یکباره باز و بسته نماید.
مزیت استفاده از دمپر دود چیست؟
از آنجایی که دمپرها از ورود دود به یک محیط جلوگیری می کنند، در هنگام وقوع آتش سوزی به کاربران کمک می کنند که زمان بیشتری برای خارج شدن از ساختمان داشته باشند و در عین حال در معرض دود نیز قرار نگیرند.
میزان درجه حرارتی که دمپرها می توانند تحمل کنند با یکدیگر متفاوت است. هر دمپر حداکثر دمای مشخصی را می تواند تحمل کند که این موضوع به جنس مواد مورد استفاده در ساخت آن بستگی دارد. همچنین برخی از دمپرها پس از بسته شدن میزانی از هوا را نشت می دهند از این رو خریداران باید دمپری را انتخاب کنند که کمترین میزان نشتی هوا را داشته باشد.
کاربرد دمپر دود
دمپر دود برای تهویه هوا، گرمایش و سرمایش مورد استفاده قرار می گیرد. این وسیله می تواند به قطع و وصل شدن جریان هوا کمک کند و بهتر است بگوییم عملکردی شبیه شیر آب دارد که به جای آب، با باز و بسته شدن آن، هوا کنترل می شود. از دمپرهای دود در موارد زیر استفاده می شود:
- محیط صنعتی
- آشپزخانه
- جلوگیری از ورود حشرات و پرندگان
- جلوگیری از ورود گرد و خاک
- جلوگیری از ورود هر جسم ناخواسته به محیط
- در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی
- در نیروگاه
- صنایع ذوب آهن
- تونل ها
- شبکه های مترو
- معادن زیر زمینی
جنس دمپر دود چیست؟
دمپرها دارای جنس فلزی هستند و برای ساخت آن ها از متریال زیر استفاده می شود:
- آلومینیوم
- استیل
- ورق سیاه
- ورقه گالوانیزه
- فولاد ST37
شیوه کار دمپر دود
دمپرهای دود را می‌توان در دو دسته فیوزی و موتوری دسته بندی کرد.
دمپر دود فیروزی
دمپرهای فیوزی از سه قسمت اصلی تشکیل شده اند.
- پره هایی با لوله های سرتاسری در داخل آن ها.
- فیوز. فیوز به کار رفته در دمپر قسمتی از این سیستم است که فرمان مسدود شدن کانال را صادر می کند. در درون این فیوزها المنت های حرارتی وجود دارد که دمای معینی را تحمل می کند و پس از آن شروع به ذوب شدن می کند. ذوب شدن این المنت ها باعث می شود پره های دمپر بسته شود و آتش از طریق این کانال ها انتقال پیدا نکند. فیوز هایی که در این نوع دمپر مورد استفاده قرار گیرد خود به دو دسته زیر تقسیم می شود.
- فیوز الکلی. این فیوزها در دمای ۶۸ و ۷۹ درجه سانتیگراد کار می کنند.
- فیوز لحیم. این فیوز ها در دمای ۷۱ درجه سانتیگراد کار می کنند.
- اتصالات بوش برنجی
دمپر دود موتوری
اجزایی که در ساخت دمپر موتوری به کار رفته است مانند دمپر فیوزی است البته تفاوتی که در این دو نوع وسیله وجود دارد، وجود یک موتور در دمپر موتوری است که نیرو محرکه لازم برای باز و بسته شدن پره ها را تامین می کند و از حسگرهای حرارت و دود به جای فیوز استفاده می کند. سیگنال هایی که از حسگرهای حرارت و دود به دمپر می رسد باعث می شود که پره های دمپر بسته شوند.
نحوه تست دمپر دود
برای تست دمپر دود، ابتدا دریچه های پرده های آن را به صورت کامل می بندند و سپس آن را در معرض فشار های مختلف دود قرار می دهند و میزان نشتی حاصل از آن را اندازه گیری می کنند.
در هنگام خرید دمپر دود به چه مواردی باید اهمیت دهید؟
نوع دمپر و کیفیت موادی که برای ساخت آن مورد استفاده قرار می گیرد در عملکرد آن تاثیر بسزایی دارد. علاوه بر کیفیت، موارد دیگری نیز وجود دارند که در هنگام خرید دمپر باید به آن ها توجه کنید. این موارد عبارت هستند از:
- دمپر دود باید از متریال با کیفیت ای ساخته شود تا دارای استحکام بالایی باشد.
- دمپر دود باید مقرون به صرفه باشد تا کاربر بتواند در جهت ایمنی از آن ها استفاده کند.
- دمپر دود نباید به محیط زیست آسیب برساند.
- این وسیله باید باعث صرفه جویی در هزینه آب و برق در جهت تهویه هوا شود.
- یک دمپر دود باید قابلیت استفاده در فضاهای مختلف و بخش های مختلف ساختمان را داشته باشد.
- استفاده از جنس مرغوب در ساخت دمپر باعث می شود که مقاومت آن در برابر عوامل مختلف افزایش پیدا کند.
